موفقیت در کنکور و آزمون ها

موفقیت در کنکور و آزمون‌ها

موفقیت در  کنکور یعنی پیشرفت در تمامی دروس

همانطور که در فصل های قبل بیان شد عامل اساسی موفقیت شما در کنکور پیشرفت در تمامی دروس است نه پیشرفت در یک یا چند درس خاص . اگر یک دانش  آموز ریاضی در کنکور دروس اختصاصی خود را به این صورت زده باشد ریاضیات 70%، فیزیک 70%، شیمی 5% آیا به نظر شما نتیجه ی خوبی را کسب می کند؟ این دانش  آموز اگر دروس عمومی خود را نیز خوب پاسخ داده باشد با کسب این درصد در شیمی و با توجه به انحراف معیار بسیار بالای این درس در رشته ریاضی درصد بالایی از شانس خود را برای قبول شدن در یک رشته خوب و یا یک دانشگاه خوب از دست داده است . یک درصد شیمی بالای 60% برای این دانش  آموز می تواند درصد قبولی او را در یک دانشگاه و یک رشته ی خوب به میزان قابل ملاحظه ای افزایش دهد. پس دقت داشته باشید اولاً در هنگام مطالعه برای کنکور هیچ درسی را رها نکنید. ثانیاً در درس هایی که ضعیف هستید بیشتر تلاش کنید تا پایه ی علمی شما در این دروس نیز مانند سایر درس هایتان شود، یا حداقل بعضی از مباحث ساده و سئوال خیز را حتماً مطالعه کنید و با این کار احتمال قبولی خود را در کنکور افزایش دهید. اگر شما در درس فیزیک قوی هستید کسب یک درصد بالا در این درس برای شما شاهکار نمی باشد. ولی اگر در درس شیمی ضعیف بوده اید و با سعی و تلاش و مطالعه ی دقیق و مستمر در هنگام کنکور، در این درس درصد بالایی کسب کردید، این برای شما می تواند یک کار برجسته و مهم باشد. بنابراین سعی کنید تمام نقاط ضعف خود را اعم از درسی یا روحی تا زمان برگزاری کنکور برطرف سازید و حتی آنها را به نقاط قوت خود مبدل سازید. و سعی کنید هر روز و هر ساعت با گذشته ی خودتان رقابت کنید و از گذشته ی خودتان سبقت بگیرید. 

در کل سعی کنید در دروسی که ضعیف و متوسط هستید یک درصد متوسطی را بزنید و در دروسی که قوی هستید به درصد بالایی در این دروس برسید. 

  آزمون های چهارگزینه ای

تست چیست؟

تست ها یا همان پرسشهای چهارگزینه ای از دو قسمت تشکیل شده اند: 

الف- صورت سؤال (متن پرسش ) 

ب- گزینه ها 

که در زیر به شرح آنها پرداخته و نکاتی را که در مواجه شدن با یک تست باید مدنظر داشته باشید بیان می کنیم . 

الف- صورت سؤال (متن پرسش ) 

از مسائل مهمی که در هنگام برخورد با یک تست باید به آن توجه داشته باشید صورت سؤال، می باشد. بنابراین همیشه سؤال را به دقت بخوانید و ببینید این تست از شما چه می خواهد؟ در هنگام خواندن صورت سؤال زیر کلمات کلیدی و مهم آن خط بکشید. این کلمات شما را در انتخاب گزینه ی درست یاری می کنند. 

به واژه هایی مانند «بهترین، درست ترین ، همه ی گزینه ها درست می باشند به جزء .... ، کدام گزینه نادرست است – افعال یا قید منفی متن سؤال و ...» توجه کافی داشته باشید. بنابراین خواندن دقیق صورت سؤال و توجه به مطلبی که در سؤال مورد پرسش قرار گرفته است ، اوّلین کار می باشد. علاوه بر این در صورت سؤال به داده ها و اطلاعات و همچنین به مجهول توجه کافی داشته باشید. 

ب- گزینه ها 

معمولاً تست ها به صورت چهارگزینه ای می باشند. گزینه ها را نیز به دقت بخوانید. گاهی اوقات گزینه ها بسیار به هم شبیه می باشند که شما با توجه به سؤال ، گزینه ی درست را باید بیابید. در موقع تست زنی حتماً چهار گزینه را بخوانید زیرا ممکن است دو گزینه هر دو درست باشند ولی یک گزینه درست تر باشد (مخصوصاً در پرسش هایی که بیان شده است : «کدام گزینه درست تر است؟») 

به گزینه هایی که حجم آن ها بیشتر است و یا گزینه هایی که متضاد یکدیگرند و یا با علامت های مخالفند (مانند 5+ و 5-) توجه داشته باشید. 

بقیه متن در ادامه مطلب

 درصدگیری نمره خام

با توجه به اینکه در آزمونهای استانداردی مانند آزمون سراسری و یا دانشگاه آزاد اسلامی نمره منفی وجود دارد. اگر به سؤالی پاسخ غلط بدهید علاوه بر اینکه نمره ی مربوط به آن را دریافت نمی کنید، نمره ای را نیز از دست می دهید یعنی به ازای هر سه پاسخ غلط یک پاسخ صحیح حذف می شود. بنابراین به شما توصیه می کنیم به پرسش ها بادقت پاسخ دهید و پرسش هایی را که پاسخ آنها را نمی دانید پاسخ ندهید. [مگر در موارد خاص که راجع به آن بعداً صحبت می کنیم .] بنابراین نمره خام (درصد) می تواند منفی نیز باشد. نمره ی خام در کنکور بین 3/33- و 100 درصد می باشد. برای تعیین درصد پاسخگویی صحیح به پرسش ها با احتساب نمره منفی از رابطه ی زیر استفاده می کنند. 

درست 20 

غلط 6 

نزده 4 

تذکر:  در هنگام تست زنی سعی کنید از برگه های پاسخ استفاده کنید و از پاسخ دادن به صورت زیر اجتناب کنید: 

20- الف

21- ج

22- الف

23- د 

علاوه بر این سعی کنید از تست زنی به روش دو خودکار که در همین فصل بیان شده است استفاده کنید، زیرا به وسیله آن هم می توانید درصد پاسخگویی به پرسش  ها را در وقت استاندارد و هم درصد پاسخگویی کل جهت تعیین میزان احاطه بر مطالب را به دست آورید. 

* علاوه بر این دقت داشته باشید کسب درصد بالا در یک درس فقط ملاک موفقیت در کنکور نمی باشد بلکه آنچه مهم است نمره ی تراز شما می باشد زیرا مثلاً کسب درصد 80 برای دو درس عربی و زبان که هردو نیز دارای یک ضریب می باشند امتیاز مساوی ندارد زیرا درس عربی دارای انحراف معیار بالایی می باشد (در همین فصل توضیح داده می شود.) 

  قانون احتمال و تست زنی

همانطور که بیان شد در آزمونهای استاندارد نمره ی منفی وجود دارد. یعنی به ازای هر پاسخ غلط یک سوم نمره ی منفی تعلق می گیرد. اگر سؤالی را بدون پاسخ بگذارید هیچ نمره ی منفی نمی گیرد ولی در صورتی که به سؤالی پاسخ اشتباه دهید علاوه بر آنکه نمره ی آن را کسب نمی کنید بلکه  2/1نمره نیز از دست می دهید   ( منفی 2/1). به همین دلیل برای اکثر دانش  آموزان سؤال زیر پیش می آید. 

اگر پاسخ سؤالی را نمی دانستیم آیا می توانیم آن را به صورت شانسی بزنیم؟ 

برای پاسخ به سؤال بالا چند حالت زیر را در نظر می گیریم . 

الف- انتخاب بین چهارگزینه 

اگر شما هیچکدام از گزینه ها را نتوانید به دلیل غلط بودن حذف کنید در اینصورت احتمال اینکه شما از چهار گزینه بتوانید گزینه ی درست را حدس بزنید (به طور شانسی ) 25 درصد (یا یک چهارم ) می باشد. 

یعنی شما احتمال اینکه به سؤال پاسخ درست دهید یک به چهار است (در هر چهار سؤال به یک سؤال پاسخ درست ) 

مثلاً اگر شخصی در آزمونی به 12 سؤال به صورت شانسی پاسخ دهد، بنا به قانون احتمال 3 پاسخ درست و 9 تست مابقی اشتباه خواهد شد. بنابراین درصد آن برابر است با: 

لذا، این شخص با فردی که به سؤالات پاسخ نداده (و نمره ی او صفر است )، نمره ی یکسانی که همان صفر باشد را کسب می کند. بنابراین بهتر است به تستی که در مورد چهار گزینه ی آن هیچ اطلاعی ندارید پاسخ ندهید تا انرژی و اعتماد به نفس شما بی جهت از دست نرود. 

ب- انتخاب بین سه گزینه 

اگر در بین گزینه ها غلط بودن یکی از آنها برای شما حتمی شد و توانستید آن را حذف کنید. در این حالت احتمال اینکه شما بتوانید از سه گزینه ی باقی مانده گزینه ی درست را حدس بزنید 33 درصد (یا یک سوم ) می باشد. 

مثلاً اگر شخصی در آزمونی به  2/1 سؤال که توانسته با دلیل یکی از گزینه ها را حذف کند، به طور شانسی پاسخ دهد، بنا به قانون احتمال به 4 سؤال پاسخ درست و 8 سؤال مابقی اشتباه خواهند شد، بنابراین داریم : 

همانطور که مشاهده می شود درصد خوبی است . پس این شخص از فردی که به سؤالات پاسخ نداده در حدود 11 درصد نمره ی بهتری کسب می کند. با وجود این چون تعداد پرسش ها (جامعه ی آماری ) کم است بنابراین حتی الامکان از این روش استفاده نکنید. 

تست زنی با دو خودکار

همانطور که قبلاً بیان شد در هنگام تست زدن ، زمان استاندارد را مدنظر داشته باشید و سعی کنید به تست ها در این زمان پاسخ دهید. زمان استاندارد برای هر تست عمومی 40-45 ثانیه و برای هر تست اختصاصی 65-75 ثانیه می باشد. 

توجه داشته باشید که در پاسخگویی به تست ها توجه به زمان مسئله ی مهمی می باشد. اگر شما به تمام مطالب درسی تسلط داشته باشید ولی نتوانید سؤالات را در زمان مربوطه پاسخ دهید، قطعاً نتیجه ی خوبی کسب نمی کنید. بنابراین توجه به زمان پاسخگویی تست ها مسئله بسیار مهمی است . علاوه بر این سعی کنید به خاطر سرعت عمل ، دقت خود را در هنگام پاسخگویی به تست ها از دست ندهید. بنابراین برای پاسخگویی تست ها به سه نکتهء زیر توجه داشته باشید: 

1- دانش کافی                         

2- سرعت عمل                         

3- دقت 

بنا به آنچه بیان شد شما در هنگام تمرین و بررسی تست ها از همین حالا مسئله زمان را مورد توجه قرار دهید و سعی کنید با تمرین ، به سؤالات در زمان استاندارد پاسخ دهید. 

برای کسب این توانایی می توانید از تست زنی با دو خودکار استفاده کنید. در این روش در هنگام تست زنی از دو خودکار با دو رنگ متفاوت (مثلاً آبی و مشکی ) استفاده نمایید. ابتدا با ایجاد شرایط واقعی کنکور و با در نظر گرفتن زمان استاندارد شروع به پاسخگویی سؤالات با خودکار آبی کنید. هرگاه زمان استاندارد پاسخگویی به پایان رسید خودکار خود را عوض کرده و با خودکار مشکی به بقیه ی سؤالات جواب دهید. 

در دفعات اوّل استفاده از این روش مشاهده می کنید که در زمان استاندارد به سؤالات کمی پاسخ داده اید یعنی حجم پاسخگویی سؤالات با رنگ آبی خیلی کمتر از پاسخهایی است که با رنگ آبی و مشکی داده اید. ولی به مرور زمان خواهید دید که حجم استفاده از خودکار مشکی (سؤالاتی که در خارج وقت استاندارد پاسخ داده اید) رفته رفته کاهش می یابد. 

پس از اینکه به تمامی سؤالاتی که احاطه دارید پاسخ دادید درصد پاسخ های درست خود را با در نظر گرفتن نمره منفی و با توجه به فرمول مربوطه (که در همین فصل و در قسمت درصدگیری بیان شده ) است در دو حالت زیر محاسبه کنید. اوّل برای سؤالاتی که در زمان استاندارد پاسخ داده اید (خودکار آبی ) و سپس برای تمامی سؤالات چه آنهایی که در وقت استاندارد و چه در خارج این وقت پاسخ داده اید (خودکار آبی و مشکی ).

 درصد پاسخگویی در وقت استاندارد به شما نشان می دهد که شما در وقت استاندارد به چند درصد سؤالات پاسخ درست داده اید. و درصد پاسخگویی دوم به شما نشان می دهد که شما بر چند درصد مطالب احاطه داشته اید. 

بنابراین اگر درصد پاسخگویی در وقت استاندارد کم باشد، باید به زمان توجه کنید و سرعت عمل خود را با تمرین افزایش دهید. درصورتی که درصد پاسخگویی کلی شما بالا بود نشان می دهد شما به مطالب احاطه کافی دارید و فقط باید به مسئله زمان توجه کنید (برای این کار سعی کنید به پاسخگویی تست های بیشتری بپردازید) و اگر درصد پاسخگویی کلی شما کم بود نشان دهندهء این است که به مطالب احاطه کافی ندارید بنابراین قبل از تست زنی های بعدی (تست های جدید) در مورد مطلب مربوطه ابتدا به درس مراجعه کرده و آن را دوباره بخوانید یا مرور کنید و پس از آنکه به مطالب و مفاهیم آن احاطه یافتید به سراغ تست زنی بروید. (برای استفاده از این روش می توانید از فرمی که در پیوست آمده است ، استفاده کنید.) 

امتحانات تشریحی

 امتحانات تشریحی بخش اعظم ارزشیابی دانش  آموزان را در طی مدت تحصیل به خود اختصاص داده است ، از این رو آشنایی به نحوه ی صحیح امتحان دادن و موفقیت در آنها بسیار مهم است . بارها مشاهده شده است توجه نداشتن به یک نکته ی کوچک باعث از دست دادن نمره ی قابل توجهی شده است . این قسمت شما را با نحوه ی گذراندن این نوع امتحانات جهت موفقیت در امتحانات کلاسی ، میان ترم ، پایان ترم و امتحانات نهایی آشنا می سازد. در این نوع امتحانات دانش  آموز باید مطلبی از مطالب خوانده شده را به یاد آورده و با تجزیه و تحلیل آنها، به طور دقیق پاسخ ها را سازماندهی کرده و در نهایت با توجه به مبانی نگارش ، آنها را بنویسد. در هنگام مطالعه برای امتحانات تشریحی از روش  SQ4R استفاده کرده و در حین مطالعه ، پرسش هایی از متن طرح کرده و آنها را پاسخ دهید. سعی کنید این سؤالات حاوی نکات مهم و اساسی باشند. علاوه بر آن به نکات زیر توجه کرده و آنها را در طول امتحانات تشریحی به کار ببرید. 

1- در طول امتحان آرامش خود را حفظ کنید. 

لحظات اولیه ی امتحان تشریحی ، زمانی که تازه در جلسه حضور یافته اید و هنوز برگه ی سؤالات توزیع نشده است برای اکثر دانش  آموزان اضطراب آور می باشد. این لحظات را با تلقین مثبت و یا صحبت کردن با خالق هستی و توکل کردن به او بگذرانید و نگذارید اضطراب بر شما مستولی گشته و روحیه ی شما را تخریب کند. 

2- ابتدا تمام سؤالات را خیلی سریع بخوانید. 

ابتدا پرسش ها را خیلی سریع و اجمالی بخوانید، در عین حال به محتوای کلی پرسش ها و راهنمایی مطرح شده در آنها دقت کنید تا اینکه با سطح پرسش ها (آسان یا مشکل ) و همچنین نوع پرسش ها آشنا شوید علاوه بر این وقت امتحان را بین آنها تقسیم کنید و مدت زمانی را نیز برای مرور در نظر بگیرید. 

در اینجا به راهنمایی های مطرح شده در برگه ی امتحانی دقت کنید. مثلاً زمان پاسخگویی به پرسش ها 90 دقیقه است و یا از سؤال 7 و 8 یکی را پاسخ دهید و... 

3 - ابتدا به پرسش های ساده پاسخ دهید. 

در هنگام نوشتن جوابها از ساده ترین سؤال شروع کنید و توجه کنید که پاسخ کاملی که به اوّلین سؤال می دهید می تواند میزان اعتماد به نفس و تمرکز شما را به میزان قابل ملاحظه ای افزایش دهد. بنابراین در امتحانات تشریحی نیز ابتدا به پرسش های ساده پاسخ دهید و سپس به سراغ پرسش های وقت گیر و مشکل بروید. بنابراین نیاز نیست به پرسش ها به ترتیب پاسخ دهید بلکه بهتر است ابتدا به پرسش هایی که بلد هستید پاسخ دهید و سپس به پاسخگویی بقیه ی پرسش ها بپردازید. در صورتی که تمامی پاسخ ها را می دانید از همان سؤال اول شروع به نوشتن پاسخ ها نمایید. 

4- صورت سؤال را به دقت بخوانید و ببینید از شما چه می خواهد؟ 

صورت سؤال را دقیق بخوانید و به کلمات کلیدی و راهنما دقت کنید. برخی از کلمات کلیدی که در امتحانات تشریحی مطرح می گردند در جدول کلمات کلیدی در انتهای این مبحث مطرح شده اند، آنها را به دقت خوانده و در موقع پاسخگویی در امتحان به معنای آنها توجه کرده و آنها را به کار ببرید. در هنگام خواندن سؤال اشارات لازم و یا نکات اساسی را به طور مختصر بنویسید تا در زمان پاسخگویی ، آنها را فراموش نکنید. اگر سؤال احتیاج به فرمول ، شکل یا قانون دارد قبل از آنکه آنها را فراموش کنید آنها را بنویسید. بنابراین ببینید سؤال از شما به طور دقیق چه می خواهد. اگر در فهم مقصود یک سؤال با مشکل مواجه شدید، بلافاصله از معلم خود سؤال کنید. 

5- سازماندهی کنید. 

قبل از شروع به پاسخ دادن ، جواب را در ذهن خود سازماندهی کنید. بهترین راه سازماندهی پاسخ ها، تعیین نکات اصلی پاسخ بوده و نظم بخشیدن به آنها می باشد. و در هنگام نوشتن پاسخ نیز به ترتیب نکات اصلی را پرورانده و آنها را بنویسید. 

6- فقط پاسخ درست را بنویسید. 

ببینید پرسش از شما چه می خواهد و سپس فقط به همان پاسخ دهید. دقت داشته باشید یک پرسش دقیق ، یک پاسخ دقیق را می طلبد. اگر در پرسش علت یک پدیده را می خواهد، شما به توضیح و یا تعریف آن پدیده نپردازید. به طور دقیق به آن چیزی پاسخ دهید که پرسش از شما خواسته است نه آن چیزی که می توانید پاسخ دهید. 

بنابراین با اضافه نویسی های بی مورد سعی در گمراه ساختن مصحح یا معلم خود نکنید و دقت داشته باشید کم تجربه ترین معلم ها نیز می توانند پاسخ غلط را تشخیص دهند. 

7- از تکرار بیهوده مطالب نوشته شده ، بپرهیزید. 

فکر نکنید مصحح به حجم بالای پاسخ نمره می دهد (به اصطلاح وجبی نمره داده می شود) بنابراین با تکرار بیهوده ی یک مطلب سعی نکنید که حجم پاسخ را افزایش دهید. بدانید این تکرارها نه تنها امتیاز شما را بالا نمی برد بلکه نشان از عدم نظم فکری شما در پاسخ گویی به سؤالات دارد. 

8 - آنچه را در ذهن به عنوان پاسخ دارید به صورت روان بنویسید. 

سعی کنید آنچه را که در ذهن دارید به خوبی و به صورت روان بر روی کاغذ بیاورید. توجه داشته باشید مصحح ، به مطالب نوشته شده روی برگه ی امتحانی نمره می دهد و نه به آنچه در فکر و ذهن شما بوده و احیاناً می خواستید آن را بیان کنید. از آنجا که در امتحانات تشریحی ایجاد ارتباط از طریق نوشتن است ، میزان تسلط شما به زبان فارسی بسیار مهم است . پس جمله بندی درست ، رعایت نکات دستوری و درست نوشتن لغات و واژه ها الزامی است . 

9- الگوی صحیح زیر را در نوشتن پاسخ ها رعایت کنید. 

سعی کنید پاسخ شما دارای مقدمه ، توضیح و نتیجه گیری باشد. از آنجا که در تصحیح ورقه ی شما، مصحح نمی تواند وقت بسیار زیادی را به هر برگه اختصاص دهد سعی کنید با یک الگوی مشخص و بدون اضافه گویی به پاسخ دادن سؤالات بپردازید. 

در قسمت مقدمه سعی کنید اساسی ترین و مهمترین اطلاعات را بیان کنید و سپس به توضیح و دفاع از آنها بپردازید. در قسمت توضیح سعی کنید با بیان مفاهیم علمی و دقیق به وسیله ی تشریح و تفسیر مانند بیان مثال ها و جزئیات دیگر و تحلیلی نوشتن پاسخ ها و نه صرفاً بیان مطالب حفظی (که خود نشانگر فهم و درک درست مطالب می باشد) به پاسخگویی بپردازید. در پایان با یک خلاصه پاسخ را تمام کنید. سعی کنید که با پیوند زدن مطالب در خلاصه جواب خود را کامل کنید. هنگام نوشتن پاسخ سعی کنید پاسخ شما نظم منطقی خود را حفظ کند و به صورت پراکنده گویی نباشد. 

10-  برگه ی پاسخنامه خود را منظم و مرتب نوشته و آن را تمیز نگه دارید. 

خوش خط و خوانا نوشتن و رعایت نظم و ترتیب بسیار مهم است . اگر دارای خط خوبی نیستید. سعی کنید، زیبایی خط خود را بهبود بخشید و حداقل پاسخنامه ی خود را تمیز و مرتب بنویسید. به گونه ای برگه ی جواب را بنویسید که حاکی از نظم یافتگی ذهن شما باشد. بهتر است محدوده ی پاسخ هر سؤال را با کشیدن یک خط یا نقطه چین و یا با مقداری فاصله (فضای خالی ) مشخص کنید. این کار علاوه بر اینکه به برگه ی شما ظاهری مرتب می بخشد، مصحح می تواند از این فضای خالی برای نمره گذاری یا توضیح استفاده کند و خود شما نیز می توانید در هنگام مرور مجدد پاسخ ها، از این خط های خالی برای تکمیل یا تصحیح پاسخ هایتان استفاده کنید. توجه داشته باشید: 

تمیز نبودن برگه ی امتحانی امکان دارد روی نمره ی شما تأثیر منفی بگذارد. 

11- پاسخ ها را بازبینی کنید. 

اگر به تمامی پرسش ها پاسخ دادید و هنوز زمانی از وقت امتحان باقی بود به مرور مجدد پاسخ ها بپردازید. در این بازبینی خطاها و اشتباهات ناشی از بی دقتی را اصلاح کنید، جوابهای ناقص را تکمیل کنید، جمله های مبهم را بازنویسی کنید و در نهایت به املای صحیح کلمات دقت کنید. 

12- زمان را مرتباً کنترل کنید. 

اگر زمان اندکی به پایان امتحان باقی مانده و شما هنوز جواب بعضی از سؤالات را نداده اید خیلی سریع رئوس و نکات اساسی آنها را بنویسید و بدانید یک جواب ناقص هم به اندازه ی خودش امتیاز دارد. در این موقع آرامش خود را حفظ کنید، سریع نوشتن و بیان نکات اساسی به معنی ایجاد پریشانی و اضطراب زا بودن نمی باشد. بنابراین از همان ابتدا سعی کنید زمان را به طور مناسب بین سؤالات تقسیم نمایید.  

کلمات کلیدی و شرح آنها

 توصیف کنید: خصوصیات و صفات موضوع بحث را معرفی کنید. 

توضیح دهید: با ارائه مثال تبیین و یا اثبات کنید. 

فهرست کنید: عناصر مورد سؤال را به دنبال هم قرار دهید و یک لیست از آنها بنویسید. 

تحلیل کنید: موضوع را به عناصر تشکیل دهنده آن تقسیم کنید 

خلاصه کنید: نکات اصلی موضوع را به طور مختصر ارائه کنید. 

تفسیر کنید: موضوع را به طور صریح و روشن بازگو کنید. 

تعریف کنید: معنی موضوع و ویژگیها و کیفیت های مهم را بدون جزئیات بنویسید. 

اثبات کنید: اعتبار مطلب را از طریق آزمایش ، بحث ، استدلال یا ارائه شواهد نشان دهید. 

مقایسه کنید: شباهت ها ویا وجوه اشتراک موضوعات را نشان دهید. 

ربط دهید: رابطه ی بین دو یا چند چیز را معلوم سازید. 

ارزیابی کنید: از نظر خودتان مزایا و معایب و ارزش موضوع را مورد قضاوت قرار دهید. 

حل کنید: نکات اساسی را براساس حقایق ارائه شده یا دانش خود، ارائه دهید. و در مورد مسائل آنها را حل کرده و به جواب برسید. 

بیان کنید: نکات اساسی را مختصراً بدون توجه به جزئیات ارائه دهید. 

قضاوت کنید: دلایل خود را ارائه دهید. 

مقابله کنید: وجوه اختلاف را نشان دهید. 

علت را بنویسید: به تشریح دلایلی که باعث رسیدن به موضوع شده است بپردازید. 

شرح دهید: جواب نسبتاً کامل با ذکر جزئیات لازم را بیان کنید. 

ذکر کنید (نام ببرید): موارد خواسته شده را فقط یکی پس از دیگری ذکر کنید و نیاز به توضیح نمی باشد. 

نقد کنید: در مورد موضوع ، نظر خودتان و نکات مثبت و منفی آن را بیان کنید. 

 سر دو راهی

  هنگام مطالعه جهت آمادگی در کنکور و یا آمادگی در آزمونها و امتحانات تشریحی بارها بر سر دوراهی قرار می گیرید. اگر شما برنامه ریزی کرده باشید که امروز مثلاً درس های فیزیک ، ادبیات ، شیمی و زبان را مطالعه کنید و ناگهان والدین شما تصمیم بگیرند که به دیدار یکی از آشنایان بروند و از شما نیز بپرسند که «آیا با آنها می روید یا نه؟» چه پاسخی می دهید. و یا به طور ناگهانی در یک روز جمعه که شما برای مطالعه در آن برنامه ریزی کرده اید، والدین تان بخواهند به یک مکان تفریحی و یا به کوه بروند و از شما بخواهند که با آنان همراه شوید؟ چه می کنید. در هنگام مطالعه برای آمادگی آزمونها بسیاری از این موقعیت ها و موقعیت های مشابه پیش میآید و شما را بر سر دو راهی می گذارد و شما به خوبی نمی توانید در مورد آنها تصمیم بگیرید مثلاً از یک طرف دلتان نمیآید رفتن به کوه را از دست بدهید و از طرف دیگر از عقب ماندن از برنامه و مطالعه ی تان نگران هستید. برای اینکه بتوانید تصمیم خوبی بگیرید، هرگاه در این موقعیت ها قرار گرفتید. دو سؤال زیر را از خود بپرسید و به آنها پاسخ دهید:

 آیا این موقعیت جدید به نفع شما و مطالعه و یادگیری شما می باشد یا نه؟ 

و آیا این موقعیت جدید شما را در رسیدن به هدفتان یاری می رساند یا نه؟ 

توجه کنید همیشه جواب سؤالات بالا منفی نمی باشد. مثلاً اگر رفتن به یک محیط تفریحی و گردش کردن باعث شادابی بیشتر شما و افزایش بازدهی شما پس از آن می گردد، پس آن را انجام دهید. ولی اگر باعث عقب افتادن شما از مطالعه و ایجاد نگرانی در شما می شود آن را انجام ندهید. 

  از چه کتاب های تستی استفاده کنیم؟

بهترین تست ها، تست هایی هستند که استاندارد شده باشند. تست های آزمون های سراسری استاندارد می باشند. بنابراین بهترین کتابهای تست در هنگام مطالعه و یادگیری و یا ارزیابی میزان یادگیری کتاب هایی است که ، حاوی این تست ها باشد. یعنی کتاب های تستی که ، حاوی تست های کنکور سراسری و دانشگاه آزاد اسلامی هستند. تست های این کتاب ها علاوه بر اینکه استاندارد است دارای شباهت هایی به سؤالات مطرح شده ، در کنکور می باشد. بنابراین مطالعه و بررسی این کتاب ها را در برنامه ی مطالعاتی خود بگنجانید. و پس از آن برای مطالعه ی بیشتر به سراغ تست های دیگر بروید یعنی کتاب هایی که شامل تست های تألیفی استادان محترم می باشد. در انتخاب این کتاب ها نیز با استادان باتجربه ی آن رشته که می شناسید، مشورت کنید. 

سعی کنید در هنگام مطالعه ی دروس از تست های طبقه بندی شده استفاده کنید و با استفاده از روش تست زنی با دو خودکار میزان یادگیری مطالب را مشخص کنید. بررسی این تست ها علاوه بر تفهیم مطالب به شما کمک می کند تا میزان یادگیری خود را تعیین کنید. اگر در زدن این تست ها درصد پایینی را کسب کرده اید حتماً متن درس را دوباره و بادقت بیشتری بخوانید و به این نکته نیز توجه داشته باشید که :

تا به مطالب درسی احاطه و تسلط کافی نیافته اید، به سراغ تست نروید. 

 پس از استفاده از این کتابها، یکی دو ماه مانده به کنکور از کتابهای مجموعه ای استفاده کنید. در این کتاب ، مجموعه ای از تست های مطرح شده در سالهای مختلف کنکور گردآوری شده است که می تواند برای ماههای آخر بسیار مفید باشد. تست های مجموعه ای چون از تمام کتابهای مربوط به یک درس هستند، باعث مرور کلی بر روی مطالب مختلف یک درس می شوند و شما را با قسمت هایی که در آن اشکال دارید و یا قسمت هایی که آنها را فراموش کرده اید، آشنا می سازند. که شما می توانید به رفع این کمبودها بپردازید. علاوه بر این استفاده از این سؤالات شما را در تمرین جهت تنظیم وقت یاری می رساند. 

 توصیه مهم به سال سومی ها

اگر دانش  آموز سال سوم هستید، تمرکز خود را بر روی امتحان های نهایی گذاشته و سعی کنید که خوب بر مطالب درس ها احاطه یابید. و در کنار آن تست زنی را نیز فراموش نکنید. بنابراین از همین حالا به فکر کنکور خود باشید و نگویید از سال بعد شروع می کنم . 

علاوه بر این از آنجا که استفاده بهینه از فرصت ها برای موفقیت در کنکور بسیار مهم است ، از تعطیلات تابستانی استفاده بهینه کرده و با مطالعه و تسلط بر مطالب سالهای قبل به تست زنی مباحث مربوطه بپردازید. اگر فرصت دارید بهتر است یک یا چند درس اختصاصی سال آینده را نیز در تابستان بخوانید. سعی کنید در تابستان به مطالب آنها تسلط یابید و در طول سال تحصیلی همراه با پیشرفت کلاسی و یا مطابق با برنامه ی شخصی تان به تست زنی آنها بپردازید تا بتوانید از توانایی ها و استعدادهای خود جهت موفقیت در کنکور بهترین استفاده را ببرید. 

 مطالعه برای کنکور

یک ماه مانده به کنکور  

یک ماه مانده به کنکور دیگر زمان استفاده از تست های مجموعه ای است . سعی کنید اکثر زمان را در این ماه به تست زنی اختصاص دهید و در تست زنی مسئله ی زمان را نیز به دقت رعایت کنید. دقت داشته باشید چند هفته ی آخر باقی مانده به کنکور دیگر زمان یادگیری مطالب جدید نمی باشد. یادگیری مطالب جدید در این روزها باعث می شود نتوانید به مرور و یادآوری مطالب خوانده شده بپردازید. بنابراین ماه آخر زمان مرور درس ها و مطالبی است که تا به حال آنها را یادگرفته اید، و زمان مرور خلاصه ها، فیش ها و یادداشت ها است و دقت داشته باشید که مرور کلی درس در این روزها بسیار مؤثرتر از یادگیری یک بحث است . در هنگام مرور به مطالبی که زود فراموش می کرده اید و یا مطالبی که فهمیدن آنها برای شما مشکل بوده است بیشتر دقت کنید. سعی کنید این چند هفته ی مانده به کنکور را با آرامش بگذرانید، در این روزهای باقیمانده منفی بافی نکنید و از تلقین مثبت و خودپنداری مثبت (تصورهای مثبت ) زیاد استفاده کنید و سعی کنید آمادگی روحی لازم برای کنکور را کسب کنید. بنابراین در این روزها به جای پرداختن به افکار منفی ، به فکر استفاده بهینه از زمان باقیمانده تا کنکور باشید. در هنگام مرور درس ها همانند مطالعه کردن به عامل کیفیت توجه کافی داشته باشید و مطالب مشابه را پشت سرهم مرور نکنید. در یکی از روزها اگر فرصت داشتید به محل برگزاری آزمون خود بروید. این کار از نگرانی ناشی از محل برگزاری آزمون شما می کاهد. اگر با محل برگزاری آزمون آشنایی ندارید، این کار را جدی بگیرید. 

 روز قبل از کنکور

بهتر است روز قبل از کنکور، خواندن کتاب و جزوه درسی را کنار بگذارید و اگر می خواهید به مرور بعضی از مطالب بپردازید. البته سعی کنید خود را خسته نکنید. در این روز سعی کنید آرامش فکری خود را حفظ کنید و سعی کنید اضطراب به خود راه ندهید. در این روز بیشتر به نکات مثبت خودفکر کنید و با خود بگویید فردا نتیجه ی خوبی از زحمت هایی که کشیده ام ، کسب خواهم نمود. در این روز وسایل لازم برای جلسه ی آزمون مانند کارت آزمون ، مداد، پاک کن و مدادتراش را در جای مناسبی قرار دهید. برای رفتن به جلسه ی آزمون وقت تان را طوری تنظیم کنید که هرگونه نگرانی را از بین ببرد. و حداقل نیم ساعت قبل از آزمون سعی کنید در حوزه امتحانی حضور داشته باشید. 

 سر جلسه کنکور

نشستن در جلسه ی کنکور مخصوصاً قبل از آنکه دفترچه سؤالات توزیع شود برای اکثر افراد حتی نفرات اوّل کنکور با کمی نگرانی همراه است . این حالت طبیعی می باشد و پس از مدتی از بین می رود و فکر شما متمرکز خواهد شد. در این لحظات راز و نیاز با خداوندمهربان و یاری خواستن و توکل کردن بر او در ایجاد آرامش بسیار مهم است . هرگونه مشکلی که برای شما پیش آمد مثلاً صندلی نامناسب و... را با نزدیک ترین مراقب خود در میان بگذارید. در طول برگزاری آزمون آرامش خود را حفظ کنید و فراموش نکنید مهمترین کار شما در جلسه ی آزمون پاسخگویی به پرسش ها می باشد، بنابراین فکرهای دیگر را کنار بگذارید. 

در طول پاسخگویی به پرسش ها به روش های تست زنی دقت کنید و آنچه را که تا به حال با تمرین آموخته اید به کار برید. توجه کنید قبل از برگزاری کنکور خود را آماده کنید که به برخی از پرسش ها نمی توانید پاسخ دهید و توجه کنید که حتی نفر اوّل کنکور نیز به چند سؤال پاسخ نمی دهد. بنابراین اگر در طول آزمون به چند سؤال متوالی نتوانستید پاسخ دهید، روحیه ی خود را از دست ندهید. و توجه کنید صدها سؤال دیگر هنوز وجود دارد که باید به آن ها پاسخ دهید. درضمن در بین پاسخگویی به دو درس مختلف ، لحظه ی کوتاهی استراحت کنید. 

در هنگام پاسخ دادن به سؤالات کنکور سعی کنید به سؤالات به همان ترتیبی که در دفترچه آمده است پاسخ دهید. مگر آنکه در پاسخگویی به یک درس استعداد یا توانایی ویژه ای داشته و قادر باشید با سرعت زیادی به سؤالات آن درس پاسخ دهید که در این صورت انتخاب با خود شما می باشد. 

علاوه بر مطالب بالا به مسئله ی زمان توجه کافی داشته باشید. بنابراین به تمام مواردی که در بحث روش های تست زنی بیان شد توجه داشته و آنها را در حین برگزاری جلسه ی کنکور به کار برید. 

پس از برگزاری کنکور و اعلام نتایج برای انتخاب رشته اهمیت فراوانی قائل شوید و در این زمینه از تجربیات دوستان و آشنایان و اساتید باتجربه خود استفاده کنید. و سخن آخر اینکه :

 موفقیت در کنکور به خود شما بستگی دارد. 

نمره تراز ـ انحراف معیار

نمره ی کل و رتبه

چنانچه نمرات تراز یک داوطلب در دروس عمومی i N (4 ,3 ,2 ,1=i ) و نمرات تراز وی در دروس اختصاصی   j N باشد (r , ... ,2 ,1= j تعداد دروس اختصاصی هر گروه) باشد نمره ی کل این شخص از رابطه ی زیر محاسبه می گردد. 

 که در آن (4 ,3 ,2 ,1 =i )  ضرایب دروس عمومی و (r , ... ,2 ,1= j )  ضرایب دروس اختصاصی مربوط به هر زیر گروه است . 

یعنی برای محاسبه ی نمره ی کل ، مجموع نمره ی تراز هر درس عمومی ضربدر ضریب آن درس به مجموع 3 برابر نمره ی تراز هر درس اختصاصی اضافه شده ، حاصل بر مجموع ضرایب تقسیم می شود. یعنی نمره ی کل برابر است با: 

 برای هر داوطلب در هر گروه آزمایشی ، نمره ی کل در تمامی زیر گروهها ساخته می شود و با توجه به بالاترین نمره ی کل ، رتبه ی کشوری و یا منطقه ای وی مشخص می گردد. (که این نمره ملاک اصلی انتخاب رشته و گزینش نهایی داوطلبان می باشد.) بنابراین دقت داشته باشید در کنکور و گزینش نهایی آنچه مهم است نمره ی ترازو نمره ی کل است نه نمره ی خام (درصد) و یا رتبه . برای محاسبه ی معدل دروس اختصاصی امتحانات نهایی در کنکور نیز برای دانش  آموزان سالی واحدی از روش بالا برای تراز استفاده شده و در محاسبه نهایی و تعیین نمره ی کل آنها وارد می شود. 

 قوانین طلایی موفقیت از نظر نفرات برگزیده ی کنکور

قانون اول- مفهوم درس را بیابید، حفظ نکنید. 

اشکان برنا رتبه دوم گروه علوم ریاضی 1380 

قانون دوم- در طول دوران تحصیل ، دروس را به شکل عمیق و تدریجی مطالعه کنید. 

محمدرضا افتخاری رتبه دوم گروه علوم تجربی 1379 

قانون سوم-  هیچ وقت برای شروع دیر نیست . 

مهدی سالارپور رتبه دوم گروه علوم ریاضی 1379 

قانون چهارم- دوستان خوب در موفقیت شخص سهم مهمی دارند. 

ارسلان رحمانی رتبه سوم گروه علوم ریاضی 1379 

قانون پنجم- آرامش مهمترین عامل موفقیت در کنکور است . 

سمیرا فاروق رتبه اول گروه علوم تجربی 1379 

قانون ششم- خودباری ، کلید موفقیت در کنکور است . 

احسان عبدی رتبه هفتم گروه علوم ریاضی 1379 

قانون هفتم  بیاموزیم که از ثانیه هایمان نیز بهره ببریم . 

سیده زهرا مبلغ رتبه پنجم گروه علوم انسانی 1380 

قانون هشتم  برای موفقیت یک ارادهء قوی با توکل واقعی به خدا نیاز دارید. 

محمدرضا جلایی پور رتبه اول گروه علوم انسانی 1380 

قانون نهم- یک انگیزه بزرگ لازمهء یک ارادهء قوی است . 

مریم میرباقری رتبه ششم گروه علوم ریاضی 1379 

قانون دهم- با اراده و تلاش ، ناتوانی بی معناست . 

یاشار علیشاهی رتبه هشتم گروه علوم انسانی سال 1378 

قانون یازدهم- چاره کار درست درس خواندن است . 

سیدجواد کاظمی تبار رتبه سوم گروه ریاضی 1378 

قانون دوازدهم- دقت و تلاش رمز موفقیت است . 

محمد حکمت رتبه اول گروه ریاضی سال 1378 

قانون سیزدهم- نخستین گام شناخت استعداد و توان خویش است . 

عفت یامین پور رتبه ششم گروه علوم انسانی 1379 

قانون چهاردهم- بدون هدف گام برداشتن بی معنا است . 

گلاب صانعی رتبه سوم گروه علوم انسانی 1378 

قانون پانزدهم- تلاش و پشتکار رمز موفقیت است . 

وحید صادق پور رتبه ششم گروه علوم انسانی 1378 

قانون شانزدهم- برای موفقیت در کنکور باید نقاط ضعف را دید و اندیشید. 

حسن ریواز رتبه نهم گروه علوم ریاضی 1378 

قانون هفدهم- انتخاب هدف و تعیین مسیر اولین گام برای موفقیت می باشد. 

علی کوهی رتبه چهارم گروه علوم تجربی 1377 

قانون هیجدهم- موفقیت در کنکور حاصل مطالعه صحیح و فهم عمیق است . 

محمدعلی خشنودی نفر هشتم رشته علوم تجربی 1377 

قانون نوزدهم- باید به دنبال علاقه بود. 

شنیتا ذاکر عاملی نفر اول گروه هنر 1377 

قانون بیستم- با دقت خواندن مهم است نه زیاد خواندن . 

پرستو نیک آئین رتبه سوم گروه علوم ریاضی سال 1376 

مثلاً اگر شما به 30 تست پاسخ داده اید و توزیع جواب های شما به صورت زیر باشد.